SİLAHA DEĞİL İŞ GÜVENLİĞİNE BÜTÇE
Manisa’nın Soma ilçesinde yaşanan maden faciasında şimdiye kadar gelen haberlere göre 282 vatandaşımızı kaybettik. Ölü sayısının daha da artmasından endişe ediyoruz. Faciada ölenlerin ailelerine başsağlığı dileriz.
Başbakan Erdoğan dün yaptığı açıklamada yaşanan facianın normal olduğunu, örneğin Çin’de 1942 yılında büyük bir kaza olduğunu söyledi. Ama dünyada en çok kömür üreten Çin’de maden kazalarında ölümün oransal olarak Türkiye’den 5 kat daha az olduğunu söylemedi.
Yaşadığımız facianın aslında bir iş kazası değil, cinayet olduğunu çeşitli bilgilerden anlıyoruz. 1984 yılında devletten özelleştirme yolu ile “Maden ocağını” alan firmanın sahibi geçtiğimiz yıl şöyle dedi; “Devlet kömürün tonunu 140 dolara mal ediyordu, biz 24 dolara mal ediyoruz.”
Bu söylem gösteriyor ki, indirilen maliyet, cinayetin başlıca sebebi. Elbette yeterli denetimleri yapmayan devlet de facianın diğer suçlusudur.
Türkiye son yıllarda giderek silahlanmaya daha fazla para harcayan bir ülke konumuna gelmekte. Son olarak TSK ihtiyaçları için F-35 savaş uçakları, savaş gemileri, AWACS gözlem uçakları, nakliye uçakları, savaş helikopterleri, füze sistemleri vb. siparişler verildiğini biliyoruz.
Bütün bu siparişlerin toplam bütçesi en az 20 milyar dolar. Yıllık bütçemizde askeri harcamalara, silahlanmaya ayrılan pay yaklaşık 40 milyar dolar. Yeni siparişlerle 60 milyar doları bulabilecek bu bütçe Türkiye’yi bir savaş ülkesi konumuna getiriyor.
Halbuki insanlarımızı korumak için önümüzde yapabileceğimiz çok daha somut görevler var. Her yıl iş kazalarında ortalama 1300 insanımız ölüyor. Ama örneğin Avrupa’daki iş güvenliği önlemlerini Türkiye’deki iş yerlerinde uygulasak bu sayı en fazla 100 olacak. Yani 1200 insanımızın hayatını kurtaracağız. Bunun için gereken milyarlarca dolardan çok daha az bir bütçe ve bir de kamu denetiminin doğru yapılmasıdır.
İlerde olabilecek hayali bir savaş için her yıl milyarlarca dolar harcıyoruz. Ama her yıl 1200 insanımızı ölümden kurtarmak için hiçbir şey yapmıyoruz. Para harcamanın ötesinde, denetim bile yapmıyor. Daha fazla üretim, daha fazla kar için insanlarımızı ölüme yolluyoruz.
Artık buna bir son verelim. Daha fazla insanımızı iş cinayetlerinde kaybetmek istemiyoruz. Silahlanmaya değil, insana, onun güvenliğine yatırım yapalım.
Fatma Yörür
Küresel Barış ve Adalet Koalisyonu yürütme kurulu adına
15 Mayıs 2014
